İTO Lideri Avdagiç: “Tüm gücümüzle enflasyonla gayrete odaklanmalıyız”

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 650 binden fazla işletmenin üye olduğu İTO’nun Lideri Avdagiç’in mesken sahipliğinde gerçekleştirilen İTO İş Dünyası Buluşması’na katıldı.

Toplantının açılışında konuşan Şekib Avdagiç, İstanbul’un, Türkiye’nin ulusal hasılasının üçte birini ürettiğini, İstanbullu iş insanlarının dış ticaretin yüzde 50’sini gerçekleştirdiğini, Türkiye’nin vergi gelirinin ise yüzde 46’sının İstanbul’dan ödendiğini bildirdi.

Bakan Nebati’nin iş dünyasının en küçük kahrını bile dikkatle dinleyip tahlil üretmek için seferber olduğuna şahit olduklarını belirten Avdagiç, “Sayın Bakanımız bize kaygımızın ne olduğunu soruyor, bizi dinliyor ve bizim için tahlil üretiyor. Tedaviye odaklanmış gerçek bir tabip üzere davranıyor. Bugün de sizlerin sorularınızı cevaplamak, sorunlarınıza tahlil üretmek için ortamızda olması; bunun en somut ispatıdır.” sözlerini kullandı.

Avdagiç, dünya iktisadının sıra dışı günlerden, aylardan, hatta yıllardan geçtiğini söz ederek, tüm gelişmiş ülkelerin enflasyona yenik düştüğü, gelişmiş Batılı ülkelerin son 41 yılın en yüksek enflasyon oranını yaşadığı, kaynakların düzgünce kıtlaşıp ateş değeri fiyatlara tırmandığı bir sürecin yaşandığını anlattı.

Salgınla başlayan, Rusya-Ukrayna savaşıyla devam eden global iktisattaki sis bulutlarının dağılmak yerine daha da ağırlaştığını lisana getiren Avdagiç, şöyle devam etti:

“Böylesi bir devirde Türkiye, bir tercihte bulunarak, ‘üretim, yatırım, istihdam ve ihracat’ odaklı bir ekonomik modeli uygulamaya soktu. Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu, Sayın Bakanımızın yolunu açtığı ‘Türkiye modeli’, yüzlerce kez denenmişi tekrar denemeye odaklı reçetelerden farklı bir yaklaşım getiriyor. Biz de bu ekonomik modeli destekliyoruz. İnanıyoruz ki hükümetin uygulamaya soktuğu önlemlerle Türkiye, bu global kriz sürecini en az ziyan, hatta muvaffakiyetle atlatacaktır.”

“Enflasyonla çabada meydanı, her periyotta ortaya çıkabilen fırsatçılara bırakamayız”

Şekib Avdagiç, Türkiye iktisadını başka ülke ekonomilerinden ayrıştıran özelliğin, yükseliş periyotlarında kayıpları ziyadesiyle telafi edebilme gücü olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Bu süreçte bizim muhtaçlık duyduğumuz en kıymetli şey; üretimin devamı, ticaret ve ihracatın birebir ivmeyle sürmesi için gerekli olan elverişli iklimin koruma edilmesidir. Bunu sağlayacak kaideler ise istihdam üzerindeki yüklerin indirilmesi, makul vergi oranları, hukukî ıslahatlar üzere ögelerin yanı sıra enflasyonla çabadır.

Bundan sonra tüm gücümüzle enflasyonla çabaya odaklanmalıyız. Enflasyonla gayrete, yalnızca hükümetlerin vazifesi olarak bakmıyoruz. Bu uğraşta muvaffakiyet lakin bütün toplum bölümlerinin sorumluluğu, dayanışması ve fedakarlığı ile sağlanabilir. Biliyoruz ki enflasyonda, piyasadaki fiyat gelişmeleri kadar, fiyatlara ait beklentiler de kıymetli rol oynuyor. Paniğe kapılarak ileriye yönelik fiyatlama davranışlarını abartmak, beklenti marjlarını olağanın üzerine taşımak fayda değil, toplumun tüm kısımları için ziyan getirir.”

Avdagiç, fiyatlama davranışlarında sağduyu, sorumluluk anlayışı ve ahlaki duruşun korunması gerektiğini belirterek, enflasyonla gayretin; Türk tüccarının, üreticisinin, esnafının, dairesini kiraya veren mesken sahibinin de imtihanı olduğunu, meydanın, her devirde ortaya çıkabilen fırsatçılara bırakılmaması gerektiğini söyledi.

İş ahlaklarının gereğinin bu türlü davranmak olduğunu vurgulayan Avdagiç, “Fırsatçılarla işini yapmaya çalışan tüccarın titizlikle birbirinden ayırt edilmesi son derece kıymetlidir.” dedi.

“İstihdamı teşvik etmek için önlemlerin devam etmesini dilek ediyoruz”

Avdagiç, İTO meclis üyeleri ile meslek komitesi üyelerinin talep ve beklentilerini 10 husus ile sıraladı.

Hükümetin aldığı süratli karar ve düzenlemelerin, iş dünyasına güç ve itimat verdiğini söz eden Avdagiç, “Biz de özel kesim olarak üretim ve istihdam kapasitemizi arttırmak için tüm gücümüzle çalışıyoruz. Bu ortada, hükümetin istihdamı destekleyen, üretimi teşvik eden önlemleri pandemi devrinde çok işe yaradı. 2020 yılı başından bu yana istihdama tam 2,6 milyon kişi dahil oldu. Biz istihdamı teşvik etmek için bu önlemlerin devam etmesini dilek ediyoruz.” halinde konuştu.

İş dünyasının rekabetçiliğini artıracak, enflasyonla çabaya olumlu yansıyacak ögelerin başında girdi maliyetlerinin düşürülmesinin geldiğini vurgulayan Avdagiç, şöyle devam etti:

“Küresel piyasalarda pandemi ve savaş sebebiyle yükselen emtia fiyatları, maliyetler üzerinde yükseltici tesirde bulunmuştu. Bunu dengelemek için girdi maliyetleri üzerindeki vergi vesaire üzere ögelerde düzenlemeler çok değerlidir. Sayın Cumhurbaşkanımızın taban fiyat üzerindeki vergi yükünü kaldıran yaklaşımı, buna olumlu bir örnektir. İş dünyası olarak bilhassa istihdam üzerindeki yükler noktasında hala gidilecek yolumuz olduğuna inanıyoruz. Fiyat üzerindeki yüklerin net maaşa oranını belirten vergi takozu göstergesinde OECD ortalaması yüzde 24,4 iken, Türkiye’de bu oran yüzde 38,2. Buradan azaltılacak her yük, ek istihdam, yatırım ve vergi olarak yeniden ekonomimize dönecektir.”

“KDV indirimini enflasyonla gayrette çok kıymetli buluyoruz”

Şekib Avdagiç, bölümlerde önemli oranda devreden KDV yükü bulunduğuna dikkati çekerek, “Ham unsur, orta husus temini ve eser satışı sırasındaki KDV farklılıkları sonuncu eserlerdeki KDV teşvikleri ile daha da artmış durumda. Bir diğer sözle girdi faturaları yüksek oranlı KDV’den alınıp indirim sebebiyle düşük oranlı KDV’den fatura edilince işletmelerde önemli bir KDV yükü birikiyor. İş dünyası üzerindeki bu yük de enflasyonu olumsuz etkilemektedir.” dedi.

KDV iade düzeneğinde önemli güzelleşmeler olmakla birlikte iade süreçlerinin hızlandırılmasının kendileri için son derece değerli olduğunu vurgulayan Avdagiç, bu bağlamda KDV alacaklarının, şirketlerin kamuya olan vergi ve SGK üzere ödemelerine mahsup edilmesinin değerli olduğunu kaydetti.

Avdagiç, çeşitli kesimlerde uygulamaya konulan KDV indirimini enflasyonla uğraşta çok bedelli bulduklarını tabir ederek, bu mevzuda dallardan gelen indirim taleplerini şöyle sıraladı:

“Sağlık hizmetleri ve sağlık materyalleri kesimleri, yeme içme ve tatlı eserleri kesimi, optik bölümü ile konaklama tesisleri eğitim hedefli kiralamalarda KDV’nin yüzde 1 olmasını istiyor. Kağıt bölümü kağıttaki ile e-kitap, sesli kitap, bilgi tabanları, eğitim portalları ve öteki hibrit tahlillerde, saraciye eserleri bölümü küçük saraciye eserlerinde; kitap, kırtasiye ve kağıt bölümleri 1. hamur kağıtta; otomotiv kesimi ikinci el araç satışında; yatak bölümü yatak süngerinde; konaklama tesisleri spor emelli kiralamalarda KDV oranının yüzde 8 olarak uygulanmasını talep ediyor. Ayrıyeten, kitap ve kapak kağıdında; e-kitap, sesli kitap, bilgi tabanları, eğitim portalları üzere uygulamalarda yüzde 18’lik KDV’nin kaldırılması dilek ediliyor. Son olarak, döküm ve metal sürece ile gözlükçülük ve saatçilik bölümlerimiz de KKDF muafiyeti bekliyor.”

“Yemek kartı bedeli çalışanın banka kartına ödenmeli”

İTO Lideri Avdagiç, kamuyla iş yapan işletmelerin değerli beklentileri olduğunu aktararak, yeni fiyat farkı kararnamesi için şükranlarını sunduğunu lisana getirdi.

Kararnamede fiyat artışları nedeniyle mağduriyet yaşayan firmalara bir fark ödemesi yapılacağını, kesimlerin müddet uzatımı talebinin de karşılanacağını gördüklerini belirten Avdagiç, “Sektörlerin talebi, bu mevzuyu gündemden kalıcı formda kaldırıyor. Zira enflasyona oranlı olarak otomatik güncellenecek dinamik bir fiyat farkı kararnamesi hazırlanmasını istiyorlar. Ayrıyeten, tasfiye hakkı için tamamlanma oranının yüzde 50’ye çekilmesi talep ediliyor. Bir de fiyat farkı kararnamesine bilişim bölümünün de dahil edilmesi arz ediliyor.” halinde konuştu.

Sağlıkçıların da dinamik fiyat farkı kararnamesine benzeri formda SGK ödemesinin dışında fark fiyatı alınmayan hizmetlere yönelik otomatik bir artış düzenlemesi talep ettiğini aktaran Avdagiç, kamu hizmet taşeronlarının, kıdem tazminatı karşılığının kamu tarafından alt patronlara ödenmediği hallerde kendilerine rücu edilmemesi talebinde bulunduğunu aktardı.

Yeme içme bölümü ile birlikte çalışan bölümün büyük kısmını direkt ilgilendiren “yemek çeki” konusuna değinen Avdagiç, şunları kaydetti:

“Çalışanlara verilmiş hak olan yemek kartı ya da öbür ismiyle yemek çekleri uygulamada hem hizmet verenler için hem de hizmet alanlar için yüksek kurul oranları ve kural dışı uygulamalar sebebiyle maliyeti yükseltiyor-karı düşürüyor. Enflasyona da olumsuz tesir ediyor. Yemek kartı bedelinin cari uygulamaya alternatif bir formda, çalışanın bu hedefle oluşturulan banka kartına ödenmesini mümkün kılacak bir sistemin devreye alınmasını bir sefer daha talep ediyoruz.”

Avdagiç, “üreten Türkiye” için yeni yatırımlara muhtaçlık olduğunu söz ederek, “Kapasite kullanım oranımız yüzde 80’lere dayanmış durumda. Bu nedenle yüksek oranda ithalata bağımlı olan sanayi kollarında küçük ve orta ölçekli yerli yatırımların teşvikine muhtaçlık duyuyoruz. Yerli yatırımlara finansman dayanağının artırılması ve daha uygun maliyetli kredi imkanı sağlanması bizim için çok kıymetli.” tabirlerini kullandı.

Otomotiv ve kontaklı kesimlerin araç alım-satımı ve temaslı bahislere ait çeşitli düzenleme beklentileri olduğunu aktaran Avdagiç, bunları “ÖTV matrahlarının dönemsel olarak düzenlenmesi, kayıt dışı ticaretin önlenmesi, kiralama kesimindeki kullanım sonrası satıştaki KDV oranı” biçiminde sıraladı.

“Türkiye’yi dünyanın en büyük 10 iktisadından biri yapmak, temel önceliğimiz”

Şekib Avdagiç, Rusya-Ukrayna savaşının ticari hayatı etkilediğini belirterek, şöyle devam etti:

“Üyelerimizin ve bu bölgede ticaret yapan firmalarımızın taleplerini çeşitli defalar lisana getirdik. Sizin de pek yakından bildiğiniz bu zorlukların bir an önce çözülmesi için desteklerinizi bekliyoruz. İstanbul iş dünyası olarak kıymetli bir talebimiz daha var. İstanbul’da konseyi olan sanayi tesislerinin; yeni teknoloji ile sınır yenileme ve bu kapsamda kapasite artırma, Yeşil Mutabakat’a yönelik üretim araçlarında yapılacak yatırımlarının teşvik kapsamına alınması için dayanağınızı istirham ediyoruz.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, devletin Yeni Kızıl Elması’nı, “Türkiye’yi dünyanın en büyük 10 iktisadından biri yapmak” olarak açıkladığını hatırlatan Avdagiç, “İş dünyası olarak biz yeni gayesi heyecanla karşılıyoruz, ‘Kızıl Elma’ya’ ulaşmayı gerçek bölümün temel önceliği kabul ediyoruz. Ayrıyeten Kızıl Elma’ya bizi götürecek olanın da, kamu ile özel bölüm ortasındaki sıkı iş birliği ve kopmaz bağ olduğuna inanıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.