Tarihin tartışmasız en tartışılan Dünya Kupası: Katar 2022

Hüseyin Özkök – AJANSSPOR

FIFA İcra Şurası, Aralık 2008’de Tokyo’da yaptığı toplantıda beklenmeyen bir karar alarak 2018 ve 2022 Dünya Kupası tertiplerini düzenleyecek ülkelerin birlikte belirleneceği kararını almıştı. Belirlemede 2014 Dünya Kupası Brezilya’da yapılacağından Güney Amerika’dan rastgele bir ülkenin aday olması mümkün değildi.

Avustralya yerine Katar

Rotasyon sırası 2018 için Avrupa 2022 içinse Asya, Okyanusya ve Kuzey Amerika ülkelerindeydi. Sonuçta adaylık müracaatları yapıldı ve FIFA 2 Aralık 2010 tarihinde Zürih’te yapılan İcra Şurası toplantısı sonrasında 2018 için Rusya 2022 için Katar’ın seçildiğini FIFA’nın o devirdeki lideri Sepp Blatter’in ağzından açıkladı. Bilhassa büyük favori olarak görülen Avustralya yerine Katar’ın seçilmesi önemli manada şok tesiri yaratmıştı ve bunun çok sayıda sebebi vardı.

Rüşvet tezini kanıtlayacak somut evrak bulunamadı

Nitekim bir müddet sonra, Dünya Kupası yapılacak ülkenin seçimi konusunda geçmişi sabıkalarla dolu olan FIFA’nın bu iki ülkenin seçimine de rüşvet karıştırdığı savları ortaya çıkmaya başladı. Yeniden de bu argümanları kanıtlayacak bir somut evrak ortaya çıkmayınca 2018’e gelindi ve Rusya’daki Dünya Kupası gerçekleşti. Ve artık sıra Katar’da yapılacak 2022 Dünya Kupası’na geldi.

5 ana başlıkta tartışmalar

2022 Dünya Kupası ile ilgili tartışmalar 12 yıldır bitmek bilmiyor. Yapılan tartışmaları beş ana başlıkta toplayabiliriz.
– Tertibin rüşvetle alındığı iddiaları

– Turnuvanın yaz aylarında oynanmasının Katar’daki iklim nedeniyle imkansız oluşu çerçevesinde 5 yıl boyunca yapılan tartışmalar ve turnuvanın 2015’te alınan kararla kış aylarına kaydırılmak zorunda kalınması bununla birlikte de bu kez kış Dünya Kupası’nın futbol takvimini alt üst edeceği tartışmalarının başlaması.

– Statların inşaatlarında çalışan yabancı çalışanlarının çok berbat kaidelerde çalıştırılması ve bununlar birlikte 6500 emekçinin öldüğü savları ile önemli insan hakları ihlalleri.

– Katar’da eşcinselliğin kanunen hata olması nedeniyle LGBT bireylerinin turnuva sırasında durumlarının ne olacağı konusundaki tartışmalar.

– Turnuvada statlar ve etrafında alkol satışı konusu. (FIFA’nın alkol satışı kelamı vermesine rağmen turnuvanın başlamasına iki gün kala Katar alkol satışını yasakladı)

Küçük ülke dev organizasyon

Katar genel manada Arap Yarımadası’nda yer alan petrol zengini küçük bir ülke olarak bilinir bilhassa de ikliminin elverişsizliği nedeniyle sporla fazla ilişkilendirilmezdi. Fakat 11.500 km2 yüzölçümü (Konya 38.873) ve 2,5 milyon civarında nüfusu ile önemli manada küçük bir ülkenin dünyanın en büyük spor tertibine talip olup alması ve ülkenin yaz aylarındaki iklim kaidelerinin spor yapmak için elverişsizliğine karşın alınan bu karar bir anda tüm dikkatleri Katar’ın üzerine çekti.

Kış aylarında birinci Dünya kupası

Yapılan tenkitler daha çok yaz aylarında çok sıcakların nefes almayı dahi zorlaştırdığı ülkede nasıl futbol oynanacağı konusuna ağırlaştı. Gerçekten artan baskılar sonrası FIFA İcra Heyeti, 2015 yılı Mart ayında Dünya Kupası tarihinin birinci kış turnuvasının yapılması kararını aldı.

İşçiler köle üzere çalıştırıldı

Aradan geçen yıllarda en çok tez edilen bahislerden biri de ülkede inşa edilen statlarda emekçilerin çalışma şartlarının inanılmaz derecede makûs olduğu ve personellerin adeta köle tertibinde çalıştırıldığı oldu.

6500 çalışanın öldüğü tez ediliyor

Uluslararası insan hakları örgütleri ve medya kuruluşları tarafından lisana getirilen bu savlara nazaran insanlık dışı koşullarda çalıştırılan ve çoğunluğu Asya ve Afrikalı olan emekçilere yapılan makûs muamele yapıldı, pasaportlarına el koyularak işten ayrılmalarına müsaade verilmemesinin yanında çok sayıda (iddialar 6500 olduğu yönünde) ölümlü iş kazası yaşandı.

Infantıno göğsünü siper ederek Katar’ı savundu

Katar devleti ise bu ve başka savları daima reddetti. FIFA Lideri Gianni Infantino ise tüm bu problemlere karşın adeta göğsünü siper ederek Katar’ı yıllar uzunluğu savundu ve daima iyileştirmeler yapılacağı kelamını verdi. Bilhassa yabancı emekçilerin uğradığı hak ihlalleri konusunda FIFA Lideri son yıllarda daima “Her şey her geçen gün daha âlâ oluyor” derken LGBT bireylerinin turnuvada asla sorun yaşamayacaklarını sıklıkla söz etti.

Turnuva heyecanla beklenmiyor

İşte tüm bu gelişmeler 20 Kasım 2022 tarihine geldik. Ve bugün Katar 2022 Dünya Kupası sahne alıyor. Ancak hiçbirimizin daha evvelki büyük turnuvalarda yaşadığımız üzere bir heyecanla bu turnuvayı beklediğini sanmıyorum. Turnuvanın tarihte birinci sefer kışın oynanması bir yana 2010 yılından bu yana ülkede yaşananlar dünyada on milyonlarca beşerde şimdiden buruk bir tat bırakmış durumda. Birçok ülkedeki futbolseverler değil turnuvaya gitmeyi televizyondan bile seyretmeyeceklerini söylüyorlar.

Beton var… İnsan yok

Türkiye’de Digiturk’ün de sahibi olan Katar, beIN Sports kanalında ülke ve Dünya Kupası tanıtımını yaparken yalnızca para, ihtişam, zenginlik, bina, beton vurgusu yaptı. Beşerden hiç bahsedilmedi. Ülkede yaşananların neler olduğunu bilmeseniz yeryüzünün en yaşanacak ülkesinin tanıtımını seyrettiğinizi düşünebilirsiniz. Kısaca Katar Dünya Kupası dışında aldığı çeşitli büyük spor tertipleri ile daima törpülenen imajını bu yolla parlatma yolunu seçiyor.

Paranın satın alabileceği her şey

Ancak Katar için bütün bunların hiçbir kıymeti yok. Onlar bedeli ne olursa olsun paranın satın alabileceği her şeyi almakta ve imajlarını bu yolla parlatmakta kararlı. Hatta tıpkı şeyi Suudi Arabistan ve BAE ile başka Körfez ülkeleri için de söyleyebiliriz.