Estonya gözünü Türkiye’ye çevirdi! ‘İhtiyacımız olan her şeye sahipler’

Korgeneral Herem, Genelkurmay Lideri Orgeneral Yaşar Güler’in resmi davetlisi olarak 1 Nisan’da geldiği Ankara’da, Türkiye ve Estonya’nın savunma alanındaki iş birliğini ve Ukrayna-Rusya savaşına ait aktüel gelişmeleri AA muhabirine kıymetlendirdi.

Ankara’daki temaslarının güvenlik bahislerine ait görüş alışverişini içerdiğini söyleyen Herem, Estonya’nın en şimdiki odak noktasının Rusya olduğunu da lisana getirdi. Herem, bunun yanı sıra terörizmin ortaya koyduğu tehdidi de yakından takip ettiklerini ve bu mevzuda ortaklarıyla bir ortaya geldiklerini de belirtti.

Herem, ziyareti kapsamında ROKETSAN’da da görüşmelerde bulunduğunu söyleyerek, “Savunma bütçesini artıran Estonya, savunma sanayinize çok ilgi duyuyor. Kapasite geliştirmeye yönelik evvelce yapılmış planlarımız da var. Türkiye, muhtaçlık duyabileceğimiz her çeşit teçhizat ve silahın üretiminde çok güçlü endüstriye sahip.” diye konuştu.

İki ülkenin savunma alanındaki iş birliğine ait ise Herem, “Hem Estonya hem de Türkiye NATO’nun doğu hududunda. Biz kuzeyde, siz de güneydesiniz. Bu yüzden bilgi paylaşımı yapmamız gerekiyor.” halinde konuştu.

Herem, Rusya’ya, terörizmle ilgili güvenlik mevzularına ve yeni gelişmelere ait görüş alışverişinde bulunmanın kıymetini de işaret etti.

Estonya’nın Türkiye’nin savunma endüstrisine duyduğu ilgi doğrultusunda somut bir iş birliği adımı atılıp atılmayacağına ait soruya Herem, şu karşılığı verdi:

“Sanayi konusunda bir şey söylemek için çok erken. Hangi kabiliyet ve imkanları ne vakit nereden temin edeceğimize karar veren kişi ben değilim. Fakat şu kesin ki uzun menzil ve hava savunmasıyla ilgili tüm yeteneklerinizle ilgileniyoruz. Lakin tedarik süreci uzundur ve muhakkak bir kontratımızın olup olmayacağını söylemek için şimdi çok erken. Askeri alanda en büyük projemizin ismi ise NATO. Bu kapsamda konuşacağımız çok şeyin olduğunu düşünüyorum. Açıkça görülüyor ki birçok ortak çıkarımız var.”

“BALTIK ÜLKELERİ VE BATILI ÜLKELER RUSYA’YLA HİBRİT SAVAŞ İÇİNDE”

Herem, Ukrayna-Rusya savaşına değinerek “Son 8 yılda şahit olduğumuz şey, Ukrayna ile Rusya ortasında bir savaştı. Ancak şunu kendimden emin bir biçimde söyleyebilirim ki Ukrayna bugün, 24 Şubat’ta tırmanan bir konvansiyonel savaşın içinde. Biz Baltık ülkelerinin tamamı, Batılı ülkelerinin birçok bugün Rusya’yla hibrit savaş içinde.” sözlerini kullandı.

Rusya, Ukrayna’da ne elde ederse etsin, bunun coğrafik ve siyasi açıdan büyük tesir yaratacağını belirten Herem, Rusya’nın üç ya da beş yıl içinde yani çok yakın gelecekte NATO ve Avrupa Birliği’ne (AB) yapmak istediğinin de bu tesir olduğunu lisana getirdi.

“TÜRKİYE’NİN BU SÜREÇTE KIYMETLİ ROL OYNADIĞINI DÜŞÜNÜYORUM”

Herem, Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya taraflarının görüşmelerinde üstlendiği kolaylaştırıcı role ait ise “Diplomat ya da siyasetçi değilim. Lakin ben bile şunu anlıyorum ki müzakerelerin yapılmasına yardımcı olacak biri de olmalı. Müzakereler her vakit barış için bir çeşit umut olmuştur. Bu çok kıymetli. Türkiye’nin bu süreçte değerli bir rol oynadığını düşünüyorum.” diye konuştu.

“Barışın bedelinin ne olacağının” asıl değerli sorun olduğunu söyleyen Herem, “Bu bizim için çok değerli. Zira şayet bu bedel, Ukrayna topraklarından Rusya’ya kaybedilmiş rastgele bir metrekare manasına gelirse bu durum Rusya’yı yakın gelecekte NATO ülkeleri de dahil olmak üzere tüm komşularına karşı diğer şeyler yapmaya teşvik edecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

Herem, bu durumun, siyasetçilere ve toplumlara da “Rusya’nın kayıplara karşın, stratejik maksadı olan istikrarsızlığı yaratabileceği, ne isterse yapabileceği” iletisini vereceğini söyleyerek, “Konuşmamız, müzakere etmemiz gerektiğini düşünüyorum. Burası kesin. Yalnızca Rusya’nın çabucak yanı başındaki bir ülkeyi temsilen benim bakış açım şu: ‘Barışın bedeli ne olacak?” tabirini kullandı.

“UKRAYNA BUGÜN OLDUĞUNDAN ÇOK DAHA FAZLA DESTEKLEMELİ”

Birleşmiş Milletler (BM), NATO ve AB’nin bu süreçteki tavırlarını kıymetlendiren Herem, “Organizasyonların çok süratli olduğunu düşünüyorum. 23 Şubat akşamı bile, kilit misyonlardaki üst seviye önderler, sonraki sabah savaşın tırmanmasıyla, bugün gördüğümüz görüntüye uyanacaklarından emin değildi. Lakin çok süratli reaksiyon verildi.” dedi.

Herem, Rusya’ya yönelik yaptırımların çok gerekli olduğunu belirterek, “Global tertiplerin çok geç kaldığını söyleyemem. Şunu söylemek isterim ki ülkeler çok daha etkin, çok daha kararlı olabilir ve Ukrayna’yı bugün olduğundan çok daha fazla desteklemelidir.” diye konuştu.

Yaptırımların, Rusya’nın Ukrayna’dan çekilmesine yol açıp açmayacağına ait soruya ise Herem, “Rusya’nın geri çekilmesini sağlayıp sağlamayacağından emin değilim ancak yaptırımlar onu daha da zayıflatacak. Ayrıyeten Rusya’nın cürüm teşkil eden emeller güderek her istediğini yapamayacağına dair bir ileti da veriyor. Bu yüzden (Rusya) bedelini ödemek zorunda.” karşılığını verdi.

“ASIL SORUN, RUSYA’NIN STRATEJİK HEDEFLERİ”

Herem, Ukrayna’nın akabinde Rusya’nın AB ülkelerine yönelik bir saldırısının kelam konusu olup olmayacağına ait görüşünü ise şöyle açıkladı:

“Bu, Ukrayna’dan sonra ne kadar cesaretlendirildiklerine bağlı. Problem benim ülkemin sonu ya da Baltık ülkelerinin sonu değil. Daha geniş ölçekte asıl sıkıntı, Rusya’nın stratejik maksatları. Rusya bir yeri işgal maksadı taşımadığında da tesirini hissediyorsunuz. Şayet yanı başında istikrarsız bir ülke varsa o vakit etkilenmeniz çok daha kolaydır.”

Rusya’nın, Ukrayna’yı işgal etmesinin mesuliyetini üstlenmek istemediğini söyleyen Herem, “Politika, diplomasi, iktisat bundan etkileniyor. İstedikleri de bu aslında. Bunu Ukrayna’da da elde edebilirler. Zira geçen 12 ila 14 yıl içinde örneğin Gürcistan’da, Moldova’da, Dağlık Karabağ’da öteki olaylara şahit olduk. (Rusya) Onlar istikrarsızlıktan keyif alıyor zira çamurlu suda yüzmeyi seviyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.

Herem, bu durumun bir dünya savaşına dönüşüp dönüşmeyeceğine ait, “Bunu kimse bilmiyor. Rusya’nın Ukrayna’da ağır çatışmalara girdiği periyotta Batılı ülkelere sırt çevirebileceğini düşünmüyorum. Lakin daha sonra bunu yapması mümkün.” dedi.

“UKRAYNA’YA DAYANAK DAHA BÜYÜK VE VARLIKLI ÜLKELERDEN GELMELİ”

Estonya’nın, Ukrayna’ya silah dayanağında bulunacağını açıklayan birinci ülkelerden olduğunu belirten Herem, “Savaş tırmanmadan evvel anti tank füzeleri mühimmatıyla takviyemizi gönderdik. Bugüne kadar Almanya ile birlikte gönderdiğimiz sahra hastanesinden, tıbbi materyallere kadar çeşitli alanlarda dayanak sağladık. Lakin mühimmat, ağır silahlar, tüfek üzere birçok dayanakta de bulunduk.” tabirini kullandı.

Herem, Estonya’nın Ukrayna’ya dayanağının 200 milyon avroyu aştığını tabir ederek bu takviyede bulunmasına karşın Estonya Savunma Kuvvetlerinin mevcut gücünü koruduğunu lisana getirdi.

Ukrayna’nın çok daha büyük takviyeye gereksinim duyduğunu belirten Herem, “Estonya küçük bir ülke. Yaptığımızın iki katını da yapsak, oyunu değiştirmez. Dayanak, çok daha büyük ve güçlü ülkelerden gelmeli.” dedi.

“HER ŞEYİ NATO’DAN BEKLEYEMEYİZ. BİZ DE ÇOK ŞEY YAPMALIYIZ”

Herem, Ukrayna-Rusya savaşı üzerine NATO’nun aldığı son kararlara ait, “Kendimize daha çok güvenmemizi sağlayan adımlar atıldı. Elbette her şeyi NATO’dan bekleyemeyiz. Biz de çok şey yapmalıyız.” diye konuştu.

Estonya’nın savunma bütçesini evvel ocak ayında neredeyse 300 milyon avronun üzerinde artırdığını ve yakın vakitte buna 400 milyon avronun üzerine ek yapma kararı alarak yıllık savunma bütçesini yaklaşık 700 milyon avroya çıkardığını örnek veren Herem, “Bunlar, savunma konusunu çok ciddiye aldığımıza dair örnekler.” dedi.

Herem, NATO’nun komuta denetim yapısıyla birçok adım attığını belirterek, şunları kaydetti:

“Farklı ülkeler, Baltık ülkelerindeki yahut Romanya’daki varlığını ikiye katladı. Bulgaristan, Slovakya ve Macaristan için de planlar var. Bir sonraki adımın ne olacağına dair karargahta sıkı bir çalışma yürütülüyor. Bu durumu çok ciddiye almamız gerektiğini düşünüyorum. Zira bir yıl evvel Rusya’nın komşu ülkeye karşı neler yapabileceği hakkında hiçbir fikrimiz yoktu. Ve bugün de Rusya’nın bizi test etmeyeceğinden emin olamayız. Ülkemi yahut başkentimi işgal etmesi gerekmiyor. Çok daha uzun vadeli, çok daha büyük stratejik maksatlara ulaşmak için bundan daha azını taktik, operasyonel yahut askeri seviyede yapabilir.”